Voor Vivere, een vernieuwende, democratische basisschool in Rotterdam, richtte ik meerdere lokalen in met ontdekkend leren en open eind materiaal. Een van de kenmerken van democratisch onderwijs is dat leerlingen een zelfgestuurd leertraject volgen. Ik ben benaderd door Vivere omdat ik een heldere visie heb op hoe zelfgestuurd leren zich vertaald in de inrichting en welke materialen daarbij prikkelend en passend zijn.
Voor de nieuwe inrichting ben ik uitgegaan van het meubilair dat al in het bezit was van de school. Hieraan voegde ik eigen ontwerpen en 'Ikea-hacks' toe. De nieuwe indeling houdt rekening met de looproutes door het lokaal en de behoefte van kinderen aan plekken waar ze zich kunnen terugtrekken, concentreren of verdiepen in spel.
De keuze voor de inrichting en de nieuwe speel- en leermaterialen is gebaseerd op mijn gesprekken met docenten en leerlingen over de schoolomgeving. Op welke plek voelen ze zich fijn en wat vinden ze niet fijn op school? Waar spelen ze graag mee en wat zouden ze graag op school willen zien?
De speel- en leermaterialen die ik selecteerde zijn:
- divers, om in een breed aanbod te voorzien
- open eind materiaal, om eigen invulling aan het spel te geven en tot eigen ontdekkingen te komen
- 'loose parts', om zelf te kunnen manipuleren en te ontdekken over kleur, vorm, samenhang en constructie
- sensorisch, om te leren werken met en over de fysieke eigenschappen van (natuurlijke) materialen
Ik richtte de klasorganisatie zo in dat kinderen de materialen zelfstandig kunnen pakken en opbergen om zodoende zelfgestuurd leren ook praktisch te kunnen faciliteren. De materialen hebben een vaste plek, zijn gelabeld en gesorteerd. De lego ligt bijvoorbeeld op kleur in transparante bakken in een vakkenkast waar een tafel tegenaan staat. Hierdoor wordt het overzichtelijk en zijn de kinderen meer met lego gaan bouwen.
Het is me opgevallen dat de school een relatief hoog aantal leerlingen heeft die hoogsensitief zijn. Met name voor deze groep studenten zijn sensorische materialen zoals zand, water en klei belangrijk om de prikkels van de dag te verwerken. In het onderbouwlokaal zorgde ik daarom voor een zandtafel en een sensorisch keukentje waar kinderen kunnen spelen met zeefjes en stromend zand, bonen en klei.
De nieuwe inrichting die ik heb ontworpen zorgde voor meer orde en rust bij zowel de kinderen als de docenten. De kleuren zijn rustig en er zijn duidelijke hoeken waar kinderen hun eigen interesse kunnen volgen. Zodoende raken ze in een eigen 'flow' en heerst er een kalme sfeer. Opvallend was dat er nieuwe vriendschappen ontstonden doordat het materiaal kinderen met een gedeelde interesse bij elkaar bracht.
Reacties
Het nieuwe lokaal straalt zoveel rust en orde uit. Zoveel mogelijkheden om zelf materialen te pakken voor de kinderen en ermee aan de slag te gaan. Zoveel ontwikkelingsgebieden die worden uitgedaagd. Echt mijn zeer gemeende complimenten.
Docent Monique Jansen-Verzijden
Lees hier meer over het Bouwlab van Vivere.
Door Esmé Valk
Vond je dit interessant? Schrijf je in voor de nieuwsbrief om mijn laatste artikelen te ontvangen in je mailbox (Ik zal je niet overladen)