Hoe ik in aanraking kwam met de visie van Emmi Pikler

"How can I help my baby learn to sleep?"

Dat was de zoekterm die ik invulde in Google toen mijn oudste zoon 11 maanden oud was. Beiden waren we doodop, vermoeid van de slapeloze nachten en de hazeslaapjes overdag. Ik deed wat veel nieuwe ouders doen: mijn vraag stellen op internet in een poging om een oplossing te vinden voor een probleem waar ik tegenaan liep in het ouderschap.

Maar wat ik niet kon vermoeden was dat ik door die vraag te stellen een heel ander pad op zou gaan in mijn leven. Dat alles op z'n plek zou vallen en dat ik er zelfs mijn werk van zou gaan maken.

RIE

Inmiddels is het zes jaar geleden dat ik door die vraag te stellen op de blog van Janet Lansbury terecht kwam. Ik las het eerste artikel en toen ging ik down the rabbit hole en ontdekte een visie op het ouderschap die helemaal bij me paste. Vanaf die tijd hoefde ik alleen nog maar op haar blog te kijken als ik tegen een uitdagende situatie stuitte in de opvoeding. Geen zoektochten meer. Ik had mijn bron gevonden. Dit haalde veel onzekerheid weg elke keer als ik een opvoedkundige vraag had omdat ik geen tegenstrijdige visies meer naast elkaar hoefde te leggen en af moest wegen wat voor mij het beste was.

Janet Lansbury beantwoordt op invoelende wijze vragen van ouders over uitdagende kwesties die naar boven komen in het ouderschap. Toen zij zelf een jonge moeder was, ging ze met haar dochter naar een RIE parent-infant class die werd geleid door Magda Gerber. Dit is een groep bestaande uit ongeveer 8 kinderen en één ouder, die wekelijks samen komen in een aantrekkelijk ingerichte ruimte met passend speelmateriaal. De ouders zitten op een kussen op de grond en de kinderen kunnen van de schoot van hun vader of moeder kruipen om op ontdekking te gaan. Als het nodig is, kunnen ze weer makkelijk terug komen bij de veiligheid van hun ouder. In de ruimte komen de kinderen in aanraking met bijzonder speel- en klimmateriaal en bovenal met elkaar. Ze doen nieuwe ontdekkingen en soms zijn er kleine aanvaringen. De begeleider van de groep geeft woorden aan die ervaringen zodat kinderen ze begrijpen. Het is als een sportcommentator, waarbij stap voor stap benoemt wordt wat er zich net heeft voorgedaan voor beide betrokken kinderen. Als ouder leer je zelf ook heel veel. Je ziet wat je kind interesseert, wat hij allemaal al kan, en ook hoe je om kan gaan met lastige situaties wanneer er een belangenconflict is.

SpeelRuimte

Nadat ik over deze speciale speelgroep voor ouders en kinderen las, wilde ik zelf ook heel graag gaan. Maar bestond dat eigenlijk wel in Nederland? Gelukkig lieten mijn Google vaardigheden me niet in de steek en kwam ik er achter dat zo'n groep in Nederland SpeelRuimte heet en dat RIE parenting de Amerikaanse naam is voor een visie op het ouderschap die zijn oorsprong heeft in Hongarije, bij de kinderarts Emmi Pikler. Magda Gerber heeft het gedachtegoed van Pikler naar Amerika gebracht toen ze daar kwam wonen in de jaren 50. Daarvoor woonde ze in Boedapest. Ze kwam in contact met Emmi Pikler toen haar dochter keelpijn had en ze niet terecht kon bij haar eigen kinderarts. Ze was zo onder de indruk van de geduldige en respectvolle werkwijze van Pikler dat ze besloot om dit ook te willen leren.

Ikzelf had de naam Pikler wel eens gehoord, maar alleen in de context van de 'Pikler driehoek'. Ik dacht dat het een ontwerper was van speelmaterialen. Het is weliswaar zo dat Pikler de driehoek heeft bedacht, evenals veel meer materialen voor kinderen om mee te spelen en op te klimmen, maar deze producten komen voort vanuit haar pedagogiek. Pikler is voornamelijk een kinderarts. De meubels waardoor haar naam bekend is geworden zijn als het ware een bijproduct van een zeer complete visie op het welzijn van het kind.

Een paar maanden na mijn eerste kennismaking met deze visie kwam ik met mijn zoon in de voorbereide SpeelRuimte van Hedie Meyling in Amsterdam. Er waren ander ouders met hun baby's die om dezelfde tijd kwamen binnendruppelen. Er heerste heel veel rust. Hedie wees me een kussen aan waar ik kon gaan zitten met mijn zoontje op schoot. Hij zag al snel een paar interessante manden staan gevuld met ringen, bakjes en gehaakte kleedjes. Het was zo aantrekkelijk dat hij gelijk van schoot ging om deze materialen beter te bekijken. Ikzelf voelde me ook erg prettig in de ruimte. De ruimte had iets bekends voor mij. Het had overeenkomsten met een kunstwerk dat ik een paar jaar daarvoor had gemaakt. Natuurlijk stond er ook de prachtige Pikler driehoek. Wat een leuk en spannend materiaal was dat zeg! Maar het duurde zeker nog 5 lessen voordat mijn zoon het vertrouwen had gekregen om er naar toe te gaan en een paar treden beklom. Een mooie les voor mij om niet doelgericht te denken, hem zijn eigen tijd te geven en zijn eigen interesses te laten volgen en om als ouder nieuwsgierig te zijn naar welke dat dan zijn.  

Bij mij was in ieder geval wel een vlam aangewakkerd. Ik wilde meer weten en meer leren over de visie van Emmi Pikler en ik besloot de opleiding te volgen tot Pikler® pedagoog. Inmiddels een aantal jaar verder is de kennis in mij gaan wortelen en kan ik er over schrijven zodat het jou misschien ook kan brengen wat het mij heeft gebracht; heel veel rust en vertrouwen in jouw rol als ouder of verzorger.