De Pikler driehoek, acht punten waar je op moet letten voordat je er één koopt

Ja! Je hebt de knoop doorgehakt. Je hebt er lang over nagedacht en nu heb je besloten dat je een Pikler driehoek wilt kopen. Of misschien ben je nog in de oriënterende fase en zit je nog te dubben of je er één zal aanschaffen. Is een Pikler driehoek zijn geld waard? En op welke punten moet je letten om een kwalitatief goede Pikler driehoek te kiezen?

Direct naar:
1. Is een Pikler driehoek zijn geld waard?
2. Acht punten om op te letten voordat je een Pikler driehoek koopt
3. Mijn favoriete Pikler driehoeken

In dit artikel krijg je antwoord op deze vragen. Wat je leest is mijn persoonlijke mening. Deze is gebaseerd op mijn expertise op het vlak van de Pikler pedagogiek en kennis op het gebied van vormgeving. Ik ben niet persoonlijk aan de merken verbonden en ik ontvang geen geld voor mijn aanbevelingen. Daarnaast is het belangrijk om te weten dat ik niet alle driehoeken fysiek in mijn handen heb gehad, maar puur heb gekeken naar de informatie die online beschikbaar is.

Is een Pikler driehoek zijn geld waard?

Dit hangt ervan af hoe oud je kinderen zijn. Een Pikler driehoek is de moeite waard om aan te schaffen voor kinderen in de leeftijd van 9 maanden tot 6 à 7 jaar oud. Dat wil niet zeggen dat oudere kinderen er niet meer op zullen spelen, maar zij zullen er wel minder door worden uitgedaagd.

Een Pikler driehoek is van meerwaarde in een speelomgeving waar geen of weinig klimobjecten zijn. Klimmen is een natuurlijke behoefte voor opgroeiende kinderen. Een Pikler driehoek in huis scheelt heel wat geklauter op de bank. Je kan een Pikler driehoek aanvullen met een plank die je aan één van de spijlen kan vastzetten. Daarmee kunnen kinderen oefenen om een helling te beklimmen en natuurlijk kunnen ze het ook als glijbaan gebruiken.

De Pikler driehoek is een fantastisch ontwerp waar kinderen zich motorisch mee kunnen ontwikkelen; zoals hun gevoel voor balans mee kunnen oefenen, de eigen grenzen kunnen verkennen en op een leeftijdsadequate manier risico's leren inschatten. Maar de driehoek is ook ondersteunend voor verschillende soorten spel, zoals fantasiespel wanneer het met een lap erover tot een hutje wordt omgebouwd of zien hoe zwaartekracht werkt door auto's van de glijplank te laten rollen.

De Pikler driehoek in het gebruik

Een baby die niet aangemoedigd wordt en vrij heeft kunnen bewegen zal eerst heel voorzichtig kennismaken met de Pikler driehoek. Hij trekt zich er aan op, kruipt er eens onderdoor en na een poosje zet hij eens een voet op de eerste spijl. Wat later verplaatst hij zijn gewicht op die voet en zet er misschien wel zijn tweede voet bij. Het zijn hele korte momenten dat hij zich bezig houdt met de driehoek. Zodra hij zich zekerder voelt in deze situatie zal hij hoger gaan klimmen, nog een paar spijlen erbij nemen en weer naar beneden bewegen. Steeds opnieuw totdat het behendig, soepel en zeker gaat. Misschien zal hij ook eens zijn benen door één van de openingen brengen en op een spijl gaan zitten, terwijl hij zich vasthoudt aan de hoger gelegen spijlen. Wanneer hij er aan toe is zal hij over de bovenste spijl klimmen. Dit is een complexe beweging waarbij hij zich vasthoudt aan de bovenste spijl en zijn voeten en lichaam zich moet draaien ten opzichte van de spijlen om er overheen te kunnen stappen. Wanneer hij er eenmaal overheen is, moet hij zich nog eenmaal draaien, maar het afdalen is weer eenvoudig, want daar heeft hij al voldoende ervaring mee opgedaan.

Als je baby of peuter de Pikler driehoek nog aan het ontdekken is, kan je de glijplank op één van de onderste spijlen plaatsen of simpelweg nog niet introduceren, totdat je merkt dat je kindje alle mogelijkheden tot klimmen heeft onderzocht en zich meester heeft gemaakt. De glijplank vormt dan weer een nieuwe uitdaging en biedt andere mogelijkheden tot spelen. Als de Pikler driehoek in huis komt wanneer je kinderen al wat ouder zijn dan kan je de glijplank er wel al gelijk mee combineren.  

Acht punten om op te letten voordat je een Pikler driehoek koopt

1. Houtsoort

Niet elke Pikler driehoek is van hetzelfde hout gesneden. Het is daarom wel belangrijk om de voor en nadelen van de meestvoorkomende houtsoorten te kennen waar ze van gemaakt worden.

• Massief beukenhout
  Beuken komt veelvuldig voor in Europa en is een niet bedreigde boomsoort. Het hout is sterk, hard en splintervrij. Het wordt veel gebruikt voor kwaliteitsspeelgoed zoals bijvoorbeeld de Brio treinbaan. Hier kan je een kort filmpje zien over het verschil tussen dennen, beuken en eikenhout. Een nadeel van massief hout is dat het rekt en krimpt o.i.v. de temperatuur en luchtvochtigheid. Maar deze werking is niet nadelig op te merken in het gebruik van de Pikler driehoek.
• Berken multiplex
  Multiplex is plaatmateriaal dat wordt gemaakt door dunne houtlagen in verschillende richtingen met elkaar te verlijmen. Multiplex vertoont minder werking dan massief hout. Een nadeel is dat er lijm in het product is verwerkt. De meeste Europeese makers zullen een multiplex kiezen waarbij gebruik wordt gemaakt van een veilige lijmsoort voor kinderen. Om hiervan zeker te zijn kan je de makers contacteren.
• Massief Essenhout
  Essenhout wordt veelvuldig toegepast voor het maken van turntoestellen zoals rekstokken, ringen en bogen. Deze toestellen komen onder hoge druk te staan wanneer er een lichaamsgewicht aan hangt en op beweegt. Essenhout is zeer buigzaam, geeft mee en breekt niet wanneer er op eens veel stress op komt.

2. Afwerking

Er is een verschil tussen de driehoeken in de keuze waarmee het hout is afgewerkt. Sommige makers zijn expliciet en laten weten waarmee het hout is afgewerkt en anderen zeggen simpelweg bijvoorbeeld 'watergedragen transparante lak'. Veel Pikler driehoeken zijn behandeld met (lijn)olie. Dit beschermd het hout en trekt in. Het geeft een matte uitstraling en het hout blijft nog enigszins stroef. Maar voor een optimaal behoud moet je ook zelf olie aanbrengen om de zoveel tijd. Dit hoef je niet te doen als de driehoek is behandeld met lak. Lak trekt niet in het hout, maar vormt een laagje bovenop het hout. Hierdoor is het ietsje gladder.

3. Uitstekende onderdelen

Het is wel handig wanneer je de driehoek kan opklappen. Je hebt misschien niet de mogelijkheid om hem altijd opgeklapt in de speelruimte te hebben staan. Het mechaniek waarop een Pikler driehoek opgeklapt kan worden verschilt nogal. Ik ben zelf geen voorstander van de draaiknop die aan de buitenzijde van de driehoek is verwerkt. Deze knop steekt uit en daar zou kleding aan kunnen blijven hangen, vooral een jurk, rok of wijde trui. In het gebruik zal het misschien niet vaak voorkomen. Maar zelf zou ik voor een driehoek kiezen die geen draaiknop heeft om het gevaar dat een kledingstuk blijft haken volledig uit te sluiten.

4. Opklapmechanisme

Zoals ik net al schreef verschilt het opklapmechanisme tussen de driehoeken onderling. Sommige driehoeken zijn wel opklapbaar, maar alleen als je eerst de inbussleutel ter hand hebt genomen. Als het belangrijk is dat je makkelijk en snel de driehoek moet kunnen opklappen moet je goed kijken naar de wijze waarop dit in z'n werk gaat.

5. Verlijmd of geschroefd

Sommige Pikler driehoeken komen gemonteerd geleverd en anderen moet je nog in elkaar zetten. Soms zijn de spijlen verlijmd, soms geschroefd, en soms is beide toegepast. Persoonlijk vind ik een verlijmde verbinding mooier omdat je dan geen schroeven aan de buitenkant ziet. Een verlijmde Pikler driehoek komt al gemonteerd geleverd.

6. Constructie

Er bestaan Pikler driehoeken die afwijken van het originele ontwerp en waarbij de driehoek op drie of meer punten kan scharnieren. Op deze manier kan je de driehoek in de vorm van een huisje neerzetten of een W-vorm kiezen. Op het eerste gezicht lijkt dit alleen maar een voordeel; want er is meer variatie mogelijk in het uiterlijk en daardoor zeker toch ook meer variatie in de manier waarop het gebruikt kan worden? In dit geval hang ik toch stellig de 'minder = meer' mening aan. Waarom is dat?

Wat betreft het fantasiespel zie ik niet in dat de vorm van een huisje het spel of kind meer dient dan de vorm van een tent. En qua klimmen is de W-vorm geen toevoeging. De uitdaging zit hem in het draaien van het lichaam ten opzichte van de spijlen, maar niet in het feit dat je kind dit twee keer moet doen in dezelfde klim.

Maar wat is dan het nadeel van een driehoek die op meerdere punten kan scharnieren? De constructie is op een scharnierend punt altijd zwakker in vergelijking met een rechte plank. Er zijn simpelweg meer onderdelen waar iets mee kan gaan mankeren op den duur. Ook verspringt de 'zijplank' en dit geeft weer een uitstekend oppervlak waar iets aan kan blijven haken.

7. Spijlen

Let op de diameter van de spijlen. Om een hele dikke spijl kan je baby zijn hand niet volledig klemmen. Vaak omsluiten baby's de spijl nog niet met hun duim aan de onderkant. Als de spijl een grote diameter heeft, zou de hand iets makkelijker kunnen wegglijden.

Er bestaan driehoeken met twee spijlen bovenin. Een kind kan dan de twee verschillende spijlen beetpakken wanneer hij er overheen klimt en is iets stabieler omdat ze net wat van elkaar af staan. Het nadeel is weer dat als er twee spijlen bovenin zijn een kind kan gaan staan op de driehoek. Dit kan gevaren opleveren voor je kind, omdat het vrij hoog is. Ook wil je misschien niet dat ze van die hoogte gaan springen en dat wordt vergemakkelijkt door de constructie met twee spijlen bovenin.

Let goed op de stand van de spijlen. Als je aan het klimmen bent wordt er in je hersenen een beeld gemaakt van die ervaring en er volgt een verwachting dat de stand van de spijlen hetzelfde blijft. Er zijn driehoeken waarbij de bovenste spijl verspringt ten opzichte van de lijn waarin de andere spijlen staan. Dit is niet ideaal voor beginnende klimmers, maar ook voor ervaren klimmers voelt het minder fijn dan als de spijlen in dezelfde lijn hadden gestaan. Om dezelfde reden is het heel belangrijk dat de eerste spijl dezelfde afstand van de grond heeft als de afstand tussen de spijlen onderling. Wanneer je de eerste stap neemt, registreren je hersenen de afstand en zij verwachten om diezelfde beweging voort te zetten met de volgende spijlen. Het werkt verstorend wanneer die afstand niet consistent is.

8. Maat

Let op de maat die je wilt aanschaffen. Er zijn kleine driehoeken die voor jonge kinderen erg fijn zijn. Je kan dan de plank bovenin plaatsen en het is dan geen stijle glijbaan. Er zijn ook grotere driehoeken die voor jonge en oudere kinderen gebruikt kunnen worden. Vaak zet je dan de plank lager om te glijden, maar dan moet je kindje wel over de driehoek klimmen of halverwege overstappen van de spijlen naar de plank om te glijden. Dit is een complexe beweging en nog lastig voor beginners.

Een normale hoogte is tussen 70 en 80 cm hoog. Maar er zijn ook Pikler driehoeken te koop met een hoogte van 120 cm. De extra hoogte vormt niet veel meerwaarde voor het klimmen omdat de beweging hetzelfde blijft, maar het maakt het wel iets gevaarlijker. Ik raad om die reden het niet aan een extra hoge driehoek te kiezen. Maar als je kinderen allemaal ouder zijn, zou je het misschien wel kunnen overwegen.

Mijn favoriete Pikler driehoeken

Na dit hele verhaal wil je misschien wel weten welke Pikler driehoek ik zou kiezen? Ik heb deze vijf driehoeken geselecteerd op basis van de vereiste die ik er aan stel, namelijk:

• een houtsoort die niet snel splintert en sterk is
• een afwerking die ecologisch is
• geen uitstekende onderdelen
• de juiste afstand van de spijlen
• één spijl bovenin
• opklapbaar

Deze Pikler driehoeken zijn zeer vergelijkbaar. Ze zijn allemaal ecologisch geproduceerd, opklapbaar en ze hebben geen uitstekende onderdelen aan de buitenzijde van de driehoek. De stand van de spijlen is hetzelfde en er is één spijl bovenin. De makers Martin Plackner, Ehrenkind en Klapperspecht hebben de driehoek gemaakt van massief beukenhout. De driehoek van Goldrabe is van berken multiplex, terwijl Basisgemeinde heeft gekozen voor essenhout. Deze is echter wel prijziger. Maar als het een zakelijke aanschaf is kan je via speelgoedwinkel De Vlinder wel de btw terug krijgen. De driehoek Ehrenkind moet je zelf nog in elkaar zetten, terwijl Martin Plackner, Klapperspecht, Goldrabe en Basisgemeinde een gemonteerd exemplaar leveren. Het monteren is niet heel ingewikkeld. Als je wel eens een Ikea meubel in elkaar hebt gezet dan kan je dit ook.

Ik heb uitgebreid onderzoek gedaan naar verschillende makers van Pikler driehoeken. Ik heb ook naar de volgende merken gekeken (in alfabetische volgorde):
Architoyz, Costway, Ettetete, Happy Moon Climber, Holzspielzeug Peitz, Home for Dreams, Juupi shop, Kids-F (kleine driehoek wel, grote niet), Maschenmax, Sawdust & Rainbows, Simre, Triclimb, Rinagym, Upa, Woodwork AC, Wood and Hearts, Wood Craft Concept. Deze driehoeken heb ik niet in mijn lijst opgenomen omdat er of iets aan de buitenzijde uitstak, of er waren twee spijlen bovenin, of de spijlen staan niet in één lijn, of de spijlen hebben niet consistent dezelfde afstand van elkaar, of de houtsoort is te zacht.

Er zijn drie merken die ik niet heb opgenomen in mijn lijstje, maar wiens driehoeken bijna voldoen aan mijn eisen. Dat zijn de driehoeken van Brubi, Moontech en Vita Arch. Brubi onderscheidt zich van de andere driehoeken doordat het in meerdere standen te monteren is en zelfs helemaal opengeklapt kan worden tot een klassiek Zweeds klimrek. Een mogelijk nadeel is wel dat je een inbussleutel nodig hebt om hem op te klappen.

En als je zelf handig bent, dan kan je met deze instructies ook zelf een Pikler driehoek maken.